Alles wat je moet weten over de tomaat
Plantkundig behoort een tomaat tot de vruchten, maar het wordt cullinair meestal als groenten geclassificeerd, bereid en gegeten. Het hangt dus af van welk standpunt je kijkt. Laten we de mening delen dat tomaten vruchtgroenten zijn die in veel variaties voorkomen.
De tomaten onderscheiden zich van elkaar door de grootte, vorm, smaak of stevigheid. Het zal je niet verbazen dat de tomaat een van de meest geteelde groenten in ons land is.
Onze Belgische kwekers telen overigens een indrukwekkend breed arsenaal aan tomatensoorten. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen losse tomaten en trostomaten.
Baron - losse tomaten
Kumato - losse tomaten
Coeur de boeuf - losse tomaten
San Marzano - losse tomaten
De echte Italiaanse smaaktomaat. Bevat weinig pitjes en is enorm lekker in sauzen die lang moeten sudderen. Deze tomaat wordt ook vaak ingeblikt.
Prince - losse tomaten
Sweet pink - losse tomaten
Kerstomaten 'cerise' - trostomaten
Piepkleine tomaatjes die perfect zijn als snack voor de kinderen, als aperitiefhapje of (doormidden gesneden) in salades.
Honing - trostomaten
Relatief nieuwe soort kerstomaten met een verleidelijke, zoete honingsmaak.
Torrito - trostomaten
Kleine, zoete cocktailtomaatjes die je ook kan vullen.
Elite - trostomaten
Princess - trostomaten
Ministar - trostomaten
Bellino - trostomaat
Prunella pruimtomaat - trostomaten
Voedingswaarden
- De belangrijkste voedingsbron van het antioxidant lycopeen (vandaar de intense rode kleur).
- Een geweldige bron van vitamine C, kalium, folaat en vitamine K.
- 95% water
- 5% vezels en koolhydraten
- Slechts 22 calorieën (middelgrote tomaat van 123g)
De perfecte tomaat…
… is niet te rijp.
Koop geen te rijpe tomaten. Die zijn minder pittig en moeilijker te verwerken.
… voelt stevig aan en heeft geen zachte plekken.
… heeft een glanzend rode kleur en een frisgroen stevig steeltje.
Het allerlekkerst in de zomer!
Tomaten kan je het hele jaar door eten, maar in de zomer komen ze pas écht tot hun recht. Dan hebben ze de zon kunnen kussen en bevat het vruchtvlees meer natuurlijke suikers. Lees hieronder hoe je nog meer smaak haalt uit die lekkere tomaatjes.
Hoe bewaar je tomaten?
Bewaar tomaten niet in de koelkast, maar op een koele plek (12°C). Zo blijven ze een week goed.
Tomaten produceren veel ethyleen, een stof waar de meeste andere groenten en fruit sneller van bederven wanneer ze in de buurt liggen. Leg tomaten dus best niet bij komkommers, broccoli, aubergines, champignons en koolsoorten.
Te veel tomaten? Maak ze in!
-
Was de tomaten. Dompel ze onder in een pan kokend water (houd het vocht bij). Verwijder de schil en steelaanzet.
-
Steriliseer enkele inmaakpotten door ze te koken. Vul met de gepelde tomaten en overgiet met het kookvocht tot alles onder staat. Voeg per pot van 1/2 liter 1/2 eetlepel zout toe. Breng eventueel verder op smaak met basilicum en/of oregano.
-
Sluit de bokalen met het deksel. Zet ze 25 minuten in een diepe pan met kokend water.
-
Laat de bokalen afkoelen. Bewaar op een donkere, droge plaats.
Een wereldproduct!
Lekker klaarmaken
Koken met tomaten, dat kan zo makkelijk of moeilijk als je maar wil. Rauw op tafel geploft of netjes ontveld: beginners én gevorderden kunnen met tomaten aan de slag. Bovendien vind je ze in heel wat keukens. Van Vlaamse boerenkost tot Indiase streetfood. En koud of warm, in de zomer smaken tomaten altijd even fris.
Tomaten zijn allemansvrienden. Ze stellen zich flexibel op tegenover iedere kok – ervaren of onervaren. Ze zijn niet meer weg te denken uit onze keuken.
3 x origineel met tomaat:
1. Maak een carpaccio van tomaat
Snijd verschillende soorten rijpe tomaten in flinterdunne plakjes (gebruik eventueel een mandoline) en schik die mooi op een groot bord. Bedruppel met olijfolie en sherryazijn. Breng op smaak met peper, zout, rucola of basilicum en andere smaakmakers.
2. Groene tomaten kan je frituren
Snijd ze in plakken. Meng in een grote kom 125g bloem met 50g maïszetmeel, 1,5 dl karnemelk, peper en zout. Wentel de plakken tomaat door dit mengsel en frituur ze vervolgens goudbruin.
3. Droog je tomaten
Snijd ze doormidden en leg naast elkaar op een bakplaat. Bedruppel met olijfolie. Breng op smaak met peper, zout en oregano. Zet in een op 90°C voorverwarmde oven. Laat zeer traag drogen (dit kan enkele uren duren). Doe de gedroogde tomaten in een potje en overgiet met olijfolie. Zo kun je ze langer bewaren. Heerlijk in slaatjes, op een gegrilde boterham, in een pasta of als aperitiefhapje.
Smaak-bommetjes
Combineer met:
- Olijfolie, basillicum, oregano en fleur de sel
- Quinoa, geitenkaas en munt
- Rijst, kikkererwten en feta
- Tonijn, komkommer en dille
- Grijze garnalen, peterselie, mayonaise en citroenzeste
- Quorngehakt, lente-uitjes, gegrilde paprika
Kooktips
Spoel de tomaten voor gebruik onder stromend water. Vergeet niet bij het snijden van de tomaatjes het steeltje en het geelgroene hartje te verwijderen.
Als je de schil kwijt wil, snijd de tomaat dan onderaan kruiselings in en dompel ze vijftien seconden onder in kokend water. Laat ze even schrikken onder een koude waterstraal en je kan de schil er zo afstropen.
Ben je van plan om de tomaten te vullen? Door een beetje zout in de leeggehaalde tomaten te strooien en ze vervolgens een halfuurtje omgekeerd op een stuk keukenpapier te laten rusten, vermijd je te veel overtollig vocht. Als de tomaten van een warme vulling voorzien worden, plaats ze dan nog vijf minuten in een voorverwarmde oven op 240°C. Daarna kunnen ze gevuld worden en opnieuw in de oven geplaatst worden. Je zal merken dat de tomaat weinig overtollig vocht zal verliezen
Wist je dat…
… tomaten de belangrijkste voedingsbron van het antioxydant lypoceen zijn?
… lypoceen in verband is gebracht met vele gezondheidsvoordelen, waaronder een verminderd risico op hartaandoeningen en kanker?
… er tot wel 60 verschillende tomatensoorten bestaan?
… de tomatenplant van oorsprong een tropische plant, afkomstig uit Zuid-Amerika, is? Tomaten kwamen in de 16e eeuw voor het eerst naar Europa, meegenomen door ontdekkingsreizigers. In de Zuid-Europese keukens werd de tomaat al snel veel gebruikt. Pas in de 19e eeuw werd de tomaat ook in het Noorden bekender. In het begin van de 20e eeuw kwam de teelt van tomaten op gang in Nederland.
Bron: www.lekkervanbijons.be & Artisjok 2019 #3